W dniu 27 maja 2022 r. odbyła się Konferencja Naukowa w formie hybrydowo – stacjonarnej w siedzibie Collegium Humanum w Warszawie oraz online za pośrednictwem platformy Microsoft Teams – pt. „Prawo przedsiębiorców w dobie pandemii Covid-19 – problemy i wyzwania” organizowanej przez Instytut Prawa Collegium Humanum pod Honorowym Patronatem
- Jego Magnificencji Rektora Collegium Humanum prof. dr hab. Pawła Czarneckiego MBA, DBA, LL.M, MPH DR H.C
- Fundacji im. Alexisa De Tocqueville’a
- Ogólnopolskiej Federacji Przedsiębiorców i pracodawców Przedziębiorcy.pl
- Polskiej federacji szpitali
- Centrum Analiz Prawnych Collegium Humanum
Pomysł na zorganizowanie dyskursu naukowego i poddanie analizie sytuacji prawnej przedsiębiorców w dobie pandemii zrodził się na skutek zmian nowelizacyjnych, dokonanych ustawami nazywanych przez opinię publiczną – „ustawami covidowymi” lub „tarczami antycovidowymi”. Wprowadzenie bowiem przez rząd tzw. lockdownu, uniemożliwiającego wielu przedsiębiorcom prowadzenia działalności gospodarczej spotkało się z krytyką m.in. ze strony konstytucjonalistów. Podstawą prawną dla tak daleko idącego ograniczenia nie były bowiem w Polsce ustawy, ale akty wykonawcze – rozporządzenia. Na tym tle w szczególności podkreślano, że stanowi to naruszenie Konstytucji RP w zakresie braku wprowadzenia stanów nadzwyczajnych.
Konferencja została podzielona na III części panelu dyskusyjnego, w którym zostały poruszone zagadnienia m.in. z zakresu legislacji, prawa konstytucyjnego, materialnego prawa cywilnego i obszarów bezpośrednio z tym zakresem materii związanych, prawa proceduralnego oraz prawa administracyjnego i podatkowego.
Moderatorem dyskusyjnym I części panelu był prof. dr hab. Adam Doliwa, a swoje referaty wygłosili:
- prof. dr. hab. Ryszard Piotrowski – Katedra Prawa Cywilnego Uniwersytetu Warszawskiego – pt. ,,Próba oceny ustawodawstwa covidowego – między koniecznością a konstytucyjnością”
- prof. dr hab. Jerzy Bieluk – Zakład Prawa Rolnego Uniwersytetu w Białymstoku – pt. ,,Znaczenie klauzuli rebus sic stantibus dla przedsiębiorców w dobie pandemii”
- prof. dr hab. Izabella Gil – Zakład Postępowania Cywilnego Instytutu Prawa Cywilnego Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego – pt. ,,Skutki COVID -19 a naliczanie kar umownych wykonawcom realizujących zamówienie publiczne”
W II części panelu profesorskim, moderatorem dyskusyjnym również był prof. dr hab. Adam Doliwa, a swoje wystąpienia głosili:
- dr hab. Marcin Dziurda – Katedra Postępowania Cywilnego Uniwersytetu Warszawskiego – pt. ,,Czy epizodyczne regulacje covidowe w sposób trwały zmienią postępowanie cywilne?”
- dr hab. Krzysztof Koźmiński – Zakład Ekonomicznej Analizy Prawa Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego – pt. ,,Technika prawodawcza przepisów COVIDowych, a sytuacja przedsiębiorców – przypadek polski a doświadczenia zagraniczne”
- dr hab Arkadiusz Barut – Wyższa Szkoła Humanitas – pt. ,,Zakazy prowadzenia działalności gospodarczej uzasadnione zagrożeniem pandemicznym jako odejście od konstytucyjnej zasady proporcjonalności”
W ostatniej części panelu doktorsko-doktoranckiego, moderatorem był dr Radosław Kosrtubiec, podczas którego swoje referaty wygłosili:
- dr Dariusz Kowalski – Katedra Prawa Publicznego i Międzynarodowego SWPS – pt. „Finansowe narzędzia publicznego wsparcia przedsiębiorców w dobie pandemii Covid -19”
- dr Angelika Kozyra – Uniwersytet Jagielloński – pt. „Wpływ zmian legislacyjnych spowodowanych wybuchem pandemii Covid-19 na funkcjonowanie umów
w obrocie gospodarczym” - mgr Jakub Kotkowski – Wydział Prawa i Administracji Uczelni Łazarskiego w Warszawie – pt. „Wpływ pandemii Covid-19 na handel i usługi przez internet”
- mgr Sandra Hadrowicz – Katedra Prawa Cywilnego Uniwersytetu Warszawskiego – pt. ,,Odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej za szkody legalnej podczas pandemii Covid-19”
- mgr Piotr Ratusznik – Katedra Prawa Cywilnego Uniwersytetu Warszawskiego – pt. ,,Stosowanie klauzuli rebus sic stantibus w warunkach pandemii Covid-19. Mapa drogowa dla najemcy powierzchni biurowej”
- mec. Jan Stefanowicz – Kancelaria Juris w Warszawie – pt. ,,Siła wyższa – art. 471 i 495 vs. regulacje stanu pandemii”
- mgr Mateusz Werpachowski – Urząd Komisji Nadzoru Finansowego – pt. „Dochodzenie roszczeń na gruncie przepisów kodeksu cywilnego przez przedsiębiorców za szkody wyrządzone przez ustawodawcę oraz władze wykonawczą zmian w przepisach prawnych z powodu epidemii Covid-19”
- dr Marcin Stępień – Instytut Prawa Collegium Humanum – pt. „Prawo autorskie w czasach zarazy. Czy regulacje dotyczące praw do utworów sprawdziły się w czasie pandemii Covid-19?”
W toku uroczystej Konferencji panel dyskusyjny w zakresie prawa przedsiębiorców pozwolił na wieloaspektową analizę problemów prawnych związanych z pandemią Covid-19 i jej skutkami, a także przyczynił się do nawiązania nowych kontaktów, wzmocnienia istniejących oraz zaowocował podjęciem wspólnych inicjatyw badawczych. Została poruszona kwestia ustalenia rzeczywistej efektywności polskiego ustawodawstwa covidowego
- Czy polskie władze w obliczu pandemii Covid-19 działały zgodnie z procedurami przewidzianymi na takie nadzwyczajne sytuacje?
- Czy może konstytucyjnie działania polskich władz były raczej wynikiem adekwatnej reakcji na zmienioną rzeczywistość?
- Czy w polskim porządku prawnym cywilnoprawna droga do uzyskania naprawienia szkód, które przedsiębiorcy odnieśli na skutek pandemii Covid-19 jest w ogóle możliwa?
- Czy ustawodawstwo antycovidowe doprowadziło w praktyce do ograniczenia zakresu zastosowania cywilnoprawnego prawa odszkodowawczego?
- Czy polska praktyka stosowania prawa w trakcie pandemii Covid-19 ułatwiała czy raczej utrudniała wykonywanie działalności gospodarczej?
Konferencja przyczyniła się do oceny rozwiązań prawnych i procesu legislacyjnego w zakresie szeroko rozumianego prawa przedsiębiorców – wprowadzonych do polskiego porządku w czasie kryzysu wywołanego pandemią COVID-19, a w szczególności do analizy ich skuteczności. Podane zostały rozwiązania wprowadzone przez polskiego ustawodawcę, także w zakresie odpowiedzi na pytanie: na ile właściwe organy władzy publicznej realnie odpowiedziały na zagrożenia związane ze stanem pandemii, bądź czy w sposób efektywny udzieliły ochrony prawnej przedsiębiorcom.
Podczas Uroczystej Konferencji w komitecie naukowym zasiedli:
- prof. UW dr hab. Leszek Bosek, Uniwersytet Warszawski, Katedra Prawa Cywilnego, Kierownik Centrum Prawa Medycznego i Biotechnologii Uniwersytetu Warszawskiego, WPiA UW, Sędzia Sądu Najwyższego
- prof. UwB dr hab. Adam Doliwa, Uniwersytet w Białymstoku, Kierownik Zakładu Prawa Cywilnego, Wydział Prawa UwB
- prof. CH dr hab. Jarosław J. Fedorowski, MD, PhD, MBA, FACP, FESC – Prezes Polskiej Federacji Szpitali
- prof. CH dr hab. Edyta Hadrowicz, Collegium Humanum w Warszawie, Dyrektor Instytutu Prawa, Instytut Prawa Collegium Humanum w Warszawie
- prof. UW dr hab. Maciej Jacek Kaliński, Uniwersytet Warszawski, Kierownik Katedry Prawa Cywilnego, WPiA UW
- prof. dr hab. Krzysztof Pietrzykowski, Uniwersytet Warszawski, Katedra Prawa Handlowego, WPiA UW, Sędzia Sądu Najwyższego
Na zakończenie Konferencji prof. CH dr hab. Edyta Hadrowicz wręczyła Certyfikaty uczestnictwa czynnego w Konferencji.
